ΕΛΙΑΜΕΠ, ΕΝΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕ ΠΟΛΛΑ ΚΟΝΔΥΛΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΤΥΠΩΔΕΣ ΕΡΓΟ

Το ΕΛΙΑΜΕΠ (Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής) ιδρύθηκε το 1988, έπειτα πρωτοβουλίας του Καθηγητή Πολιτικής Ιστορίας της Νεότερης Ελλάδας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θάνου Βερέμη. Ίσως να θυμάστε τον κ. Βερέμη από τις διαφημίσεις του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ για το 'ιστορικό ντοκυμαντέρ' με τίτλο '1821', το οποίο αργότερα κυκλοφόρησε σε dvd & βιβλία. Ένα ντοκυμαντέρ που είχε προκαλέσει αίσθηση με τον αναθεωρητισμό του και τις τοποθετήσεις τόσο του κ. Βερέμη όσο και του παρουσιαστή-αφηγητή Πέτρου Τατσόπουλου. Ο δε τελευταίος, συγγραφέας στο επάγγελμα και 'πολιτικός χαμαιλέοντας' (σσ. διορισθέντας Αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου από τον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού του ΠΑΣΟΚ Παύλο Γερουλάνο) , είχε αναρτήσει σχόλιο στην προσωπική του σελίδα στο Facebook, με το οποίο παρουσίαζε ομοφυλόφιλο τον Κολοκοτρώνη. Ουδείς κατανόησε πώς σχετίζεται η σεξουαλική ταυτότητα με τον επαγγελματικό βίο/ιστορικό ρόλο ενός ανθρώπου. Αλλά ας επιστρέψουμε στο θέμα του ΕΛΙΑΜΕΠ...


Η συνεργασία του κ. Βερέμη με τον ΣΚΑΪ ξεκίνησε αφ'ότου ο τελευταίος είχε συνταξιοδοτηθεί από το ακαδημαϊκό επάγγελμα, ως μία επιπλέον (περιστασιακή) πηγή εσόδων. Εντούτοις παραμένει Αντιπρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ. Το Διοικητικό Συμβούλιο του δήθεν 'ανεξάρτητου, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ερευνητικού και εκπαιδευτικού ιδρύματος' (όπως περιγράφεται στο επίσημο site, http://www.eliamep.gr/about-us/) περιλαμβάνει επίσης τους κάτωθι:
1) Λουκάς Τσούκαλης, Καθηγητής Ευρωπαϊκής Οργάνωσης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (συνάδελφος κ. Βερέμη) = Πρόεδρος ΕΛΙΑΜΕΠ
2) Θεόδωρος Κουλουμπής, Ομότιμος Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (συνάδελφος Βερέμη-Τσούκαλη) = 2ος Αντιπρόεδρος ΕΛΙΑΜΕΠ
3)  Αλέξης Παπαχελάς, Διευθυντής Εφημερίδας 'Η Καθημερινή' = Γενικός Γραμματέας ΕΛΙΑΜΕΠ
4) Παναγής Βουρλούμης, πρώην Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου & Διευθύνων Σύμβουλος ΟΤΕ Α.Ε. = Ταμίας ΕΛΙΑΜΕΠ
5) Παναγιώτης K. Ιωακειμίδης (photo αριστερά), Καθηγητής Ευρωπαϊκής Ενοποίησης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (συνάδελφος Βερέμη-Τσούκαλη-Κουλουμπή) = Μέλος Δ.Σ. ΕΛΙΑΜΕΠ
6) Γιώργος Δαυίδ, Πρόεδρος της Coca Cola 3Ε = Μέλος Δ.Σ. ΕΛΙΑΜΕΠ




Το Δ.Σ. του ΕΛΙΑΜΕΠ συμπληρώνεται με τους  Ελένη Παπακωσταντίνου (Nομική Σύμβουλος), Γεώργιος Αντωνετσής (Πτέραρχος ε.α.), Μίνως Ζομπανάκης (Πρόεδρος GISE A.G.), Αχιλλέας Μητσός (Καθηγητής Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Πανεπιστήμιο Αιγαίου), Αλέξανδρος Φίλων (Πρέσβης ε.τ.), Θάνος Ντόκος (photo αριστερά).




Το ΕΛΙΑΜΕΠ διαθέτει και 'Τιμητικό Συμβούλιο', όπου συμμετέχουν φίλοι των μελών του Δ.Σ. & χορηγοί του ινστιτούτου, με πιο αξιοπρόσεκτες τις περιπτώσεις του Ομότιμου Καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Πάνου Καζάκου και του Συμβούλου Διοίκησης  της ΤΙΤΑΝ Α.Ε. Θεόδωρου Παπαλεξόπουλου (βλ. σχετικά http://www.eliamep.gr/about-us/the-team/).


Ας εισέλθουμε τώρα στον πυρήνα του ζητήματος, δηλαδή την χρηματοδότηση του ΕΛΙΑΜΕΠ και το σχεδόν ανύπαρκτο ερευνητικό/εκπαιδευτικό του έργο.

Στον τελευταίο δημοσιευθέντα ισολογισμό του ΕΛΙΑΜΕΠ (έτος 2010, διαθέσιμος ηλεκτρονικά στη διεύθυνση http://www.eliamep.gr/wp-content/uploads/2011/06/%CE%95%CE%9B%CE%99%CE%91%CE%9C%CE%95%CE%A0-%CE%99%CE%A3%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%A3%CE%9C%CE%9F%CE%A3-31122010.pdf), το ινστιτούτο παρουσιάζει 'Σύνολο Επιχορηγήσεων & διαφόρων εσόδων 950 824 ευρώ'. Το ποσό αυτό επιμερίζεται σε 544 658 ευρώ από έσοδα προγραμμάτων & επιχειρηματικών χορηγιών και 401 620 ευρώ από δωρεές. Απομένουν 4545 ευρώ από 'λοιπά έσοδα'. Τα ετήσια έξοδα του ΕΛΙΑΜΕΠ παρουσιάζονται όχι μόνον να ισοσταθμίζουν το σύνολο των εσόδων (950 824 ευρώ) αλλά να το υπερβαίνουν κιόλας, κατά 115 795 ευρώ. Αναλυτικότερα, τα έξοδα επιμερίζονται σε 603 186 ευρώ για ερευνητικά προγράμματα, 334 596 ευρώ ως διοικητικό/λειτουργικό κόστος και 127 637 ευρώ ως 'πρόβλεψη για έκτακτους κινδύνους' (?!). Συνεπώς ο ισολογισμός του 2010 κλείνει με έλλειμμα 115 795 ευρώ. Ευτυχώς που το ινστιτούτο έχει ένα υπόλοιπο/αποθεματικό προηγουμένων ετών ύψους 876 254 ευρώ, καλύπτοντας το προαναφερθέν έλλειμμα του 2010.



Εξειδικεύοντας τις πηγές χρηματοδότησης του ΕΛΙΑΜΕΠ, με έκπληξη διαπιστώνουμε ότι οι χορηγίες/δωρεές προέρχονται από ένα πλήθος δημοσίων και ιδιωτικών φορέων, ελληνικών και (κυρίως) ξένων συμφερόντων. Το ίδιο το ινστιτούτο έχει αφιερώσει μία ξεχωριστή ενότητα στον επίσημο ιστότοπό του, με τίτλο 'Χρηματοδότηση' (http://www.eliamep.gr/about-us/funding/), όπου απαριθμούνται και παραλλήλως διαφημίζονται οι ακόλουθοι οργανισμοί/εταιρείες:


1) ΚΡΑΤΙΚΟΙ (ΕΛΛΑΔΑ) = Υπουργείο Εξωτερικών, Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Υπουργείο Πολιτισμού, Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα της Ελλάδος, ΔΕΗ Α.Ε., ΔΕΠΑ (Δημόσια Επιχείρηση Αερίου)

2) ΙΔΙΩΤΙΚΟΙ 'ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΙ' (ΕΛΛΑΔΑ) = Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη, Ίδρυμα Σταύρος Σ. Νιάρχος, Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης, Ίδρυμα Λίλιαν Βουδούρη, Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου (του διοικητή της Alpha Bank), Ίδρυμα Μποδοσάκη

3) ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ = ΤΙΤΑΝ Α.Ε., OTE A.E., S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. (του Οδυσσέα Κυριακόπουλου), Όμιλος Ευθυμιάδη, ΟΠΑΠ Α.Ε., INTRACOM Α.Ε. (του Σωκράτη Κόκκαλη), Coca Cola Ελληνική Εταιρία Εμφιαλώσεως Α.Ε., Costa Navarino, DAMCO Energy A.E., DIAGEO Ελλάς Α.Ε., EFG Eurobank Εργασίας Α.Ε., KANTOR Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε., Α.Μ.Νομικός T.W.M.A.S.A., Αλουμίνιον Α.Ε., ΛΕΟΝΕ Εμπορία Χημικών και Πλαστικών Α.Ε., Τράπεζα Πειραιώς, ΦΑΜΑΡ Α.Β.Ε., Φουρλής Α.Ε. Συμμετοχών

4) ΞΕΝΟΙ  ΦΟΡΕΙΣ / ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ = Σαουδαραβική εταιρεία Consolidated Contractors Company (CCC), Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, PriceWaterhouseCoopers, Συμβούλιο της Ευρώπης, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, European Science Foundation, Παγκόσμια Τράπεζα, Διεύθυνση Δημόσιας Διπλωματίας του ΝΑΤΟ, Eleni Nakou Foundation, Ford Foundation, Friedrich Naumann Stiftung, Japan Foundation, German Marshall Fund of the United States, United States Institute of Peace, John D. and Catherine T. MacArthur Foundation, Βασιλική Ολλανδική Πρεσβεία στην Ελλάδα, Πρεσβεία της Αυστραλίας στην Αθήνα, Πρεσβεία της Ιαπωνίας, Πρεσβεία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, Lockheed Martin International S.A., Raycap Α.Ε., Vodafone



Το ΕΛΙΑΜΕΠ λοιπόν εισπράττει από πολλές μεριές. Δυστυχώς δεν έχει εγκαινιάσει κάποια συνεργασία με οποιοδήποτε ξένο κορυφαίο Πανεπιστήμιο (πλην του London School of Economics ως προς το Πρόγραμμα 'An EU fit for purpose in a global age'), ενώ και οι αλλοδαπές πηγές χρηματοδότησης κινούνται σχεδόν αποκλειστικά στον ευρωατλαντικό γεωγραφικό χώρο. Κοινώς το ΕΛΙΑΜΕΠ, με εξαίρεση τα Βαλκάνια, δεν σχετίζεται με περιφερειακά υποσυστήματα όπου η Ελλάδα θα μπορούσε να αξιοποιήσει τους λιγοστούς πόρους της και το διπλωματικό της δίκτυο προς αύξηση της εθνικής της ισχύος και, ειδικότερα, της ευημερίας των πολιτών της. Ας δούμε όμως ποιο έργο παράγει το ΕΛΙΑΜΕΠ. Ας δούμε τί προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο και πώς αιτιολογεί την ύπαρξή του.


Με μια πρώτη ανάγνωση του προϋπολογισμού του 2010 υποθέτουμε πως τα ερευνητικά προγράμματα του ΕΛΙΑΜΕΠ, το οποίο ανήκει στον χώρο των ανθρωπιστικών επιστημών και επομένως δεν προμηθεύεται/χρησιμοποιεί δαπανηρό τεχνολογικό εξοπλισμό, θα πρέπει να είναι κορυφαία. Κοστίζουν άλλωστε 603 186 ευρώ.


Ανατρέχοντας λοιπόν εκ νέου στον ιστότοπο του ΕΛΙΑΜΕΠ (http://www.eliamep.gr/research/), διαπιστώνουμε πως το ινστιτούτο ασχολείται με τέσσερις θεματικές: Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση, Μετανάστευση, Ασφάλεια & Περιφερειακές Εξελίξεις, Διατλαντικές Σχέσεις. Στον ιστότοπό του παρατίθενται διάφοροι τίτλοι 'ερευνητικών προγραμμάτων' (IBEU, MEDIADEM, CLANDESTINO κλπ) που αφορούν τις δύο πρώτες θεματικές. Η 'έρευνα' συνίσταται στην εκπόνηση 'μελετών', 'εκθέσεων', 'κειμένων πολιτικής'. Ουσιαστικά πρόκειται για σύντομα κείμενα 20-30 σελίδων που δεν διαφέρουν από μία μέση μεταπτυχιακή (ή ακόμη και προπτυχιακή) εργασία. Όσον αφορά τις δύο άλλες θεματικές (Ασφάλεια & Περιφερειακές Εξελίξεις, Διατλαντικές Σχέσεις), κρίνοντας από το site του ΕΛΙΑΜΕΠ, είναι σαν να μην υπάρχουν.


Το ΕΛΙΑΜΕΠ επιπλέον εκδίδει 4-6 συγγράμματα ετησίως (http://www.eliamep.gr/category/all-publications/books/), εκ των οποίων 1-2 συνήθως αποτελούν πρωτότυπη συγγραφή ενώ τα υπόλοιπα είναι μεταφρασμένα βιβλία ξένων επιστημόνων (τα οποία έχουν επιμεληθεί ακαδημαϊκοί/ερευνητές του ΕΛΙΑΜΕΠ). Κατ'αυτόν τον τρόπο και το ινστιτούτο (συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού) έχει πρόσθετα έσοδα από τις όποιες πωλήσεις και οι ακαδημαϊκοί/ερευνητές εμπλουτίζουν το βιογραφικό τους σημείωμα!


Ξεχωριστής αναφοράς χρήζουν οι ποικίλες εκδηλώσεις (ομιλίες, ημερίδες, συνέδρια, σεμινάρια) που διοργανώνει το ΕΛΙΑΜΕΠ, είτε μόνο του είτε (συχνότερα) σε συνεργασία με άλλους φορείς. Οι εν λόγω εκδηλώσεις ανέρχονται σε 1-4 μηνιαίως και - εάν κρίνουμε από τις φωτογραφίες που αναρτώνται στο site (http://www.eliamep.gr/category/events/) - δεν τις παρακολουθούν πάνω από 15-30 άτομα. Αυτό είναι ενδεικτικό της απήχησης που έχει το ΕΛΙΑΜΕΠ στην ακαδημαϊκή και φοιτητική κοινότητα και επιβεβαιώνει ότι η ύπαρξή του εξυπηρετεί προσωπικές φιλοδοξίες και οικονομικές επιδιώξεις μίας ολιγάριθμης ομάδας.



Τέλος, το ΕΛΙΑΜΕΠ έχει και παρουσία στα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης, με open group στο Facebook (http://www.facebook.com/groups/12964865790/) και προφίλ στο Twitter (https://twitter.com/#!/eliamepgr). Στο μεν Facebook έχει μόλις 13 μέλη (ενώ το group δημιουργήθηκε στις 01/03/2008), στο δε Twitter 89 followers. Οι παραπάνω αριθμοί επ'ουδενί δεν καταδεικνύουν ένα δημοφιλές ερευνητικό κέντρο, πόσω δε μάλλον το κορυφαία χρηματοδοτούμενο ελληνικό ινστιτούτο στο επιστημονικό αντικείμενο των πολιτικών επιστημών.




Για άλλη μια φορά ο Έλληνας  πολίτης / φορολογούμενος  πληρώνει εμμέσως έναν οργανισμό, ούτως ώστε κάποιοι αφ'ενός να κάνουν απλά το κέφι τους και αφ'ετέρου να εξυπηρετούν τα συμφέροντα αλλά και την ματαιοδοξία τους.



ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ 1: Ο Πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ, κ. Λουκάς Τσούκαλης, έχει συμμετάσχει στις ετήσιες Συνόδους της Λέσχης Bilderberg σε Ελλάδα (2009), Ισπανία (2010) και Ελβετία (2011). Το ονοματεπώνυμό του αναγράφεται στην επίσημη λίστα συμμετεχόντων που έχει αναρτηθεί στον ιστότοπο του Bilderberg Group (http://www.bilderbergmeetings.org/meetings.html). Για τα έτη πριν το 2009 δεν διατίθενται στοιχεία.




ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ 2: Την περίοδο 22-25/04/2010 το ΕΛΙΑΜΕΠ, ανταποκρινόμενο σε πρόσκληση τoυ Foreign Policy Club της Πρίστινα, απέστειλε πολυμελή αντιπροσωπεία με επικεφαλή τον Καθηγητή Θάνο Βερέμη στο Κόσοβο, όπου διεξήχθησαν συναντήσεις και συζητήσεις με φορείς της περιοχής. Οι Έλληνες ακαδημαϊκοί & ερευνητές, όπως αναφέρεται στον ιστότοπο του ινστιτούτου (http://www.eliamep.gr/security-regional-developments/bilateral-meeting-eliamep-foreign-policy-club-22-25042010/), είχαν επαφές με  'εκπροσώπους της πολιτικής, της κοινωνίας των πολιτών και των ΜΜΕ μεταξύ των οποίων τον Πρόεδρο, τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Εξωτερικών της «Δημοκρατίας του Κοσσόβου»  κ. Fatmir Sejdiu, κ. Hashim Thaci και κ. Skender Hyseni, τον Αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, κ. Ramush Haradinaj, και ηγέτες των διαφόρων κοινοτήτων (Βοσνίων, Τούρκων και Ρομά) ... Λόγω της έκτακτης συμμετοχής της αντιπροσωπείας σε τηλεοπτική συζήτηση στην Αχρίδα την Κυριακή 26 Απριλίου δεν κατέστη δυνατόν να συναντήσουν εκπροσώπους και της σερβικής κοινότητας.'

Υπενθυμίζεται ότι ούτε η Ελλάδα ούτε η Κύπρος έχουν αναγνωρίσει το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος. Επιπροσθέτως, Έλληνες και Σέρβοι συνδέονται ιστορικά με συμμαχικούς δεσμούς. Το ΕΛΙΑΜΕΠ δηλαδή, αν και αποτελούσε έναν ανεπίσημο πρεσβευτή της Ελλάδας (ως παραλήπτης και κρατικής χρηματοδότησης), αφ'ενός δεν επεφύλαξε ισότιμη μεταχείριση προς τις δύο κυριότερες αντιτιθέμενες εθνότητες (Σέρβοι-Αλβανοί) και αφ'ετέρου ανέγραψε 'Δημοκρατία του Κοσσόβου' στην σχετική ανάρτηση στον επίσημο ιστότοπό του.



ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ 3: Ο Καθηγητής Θάνος Βερέμης ήταν ο πρωτεργάτης του 4τομου έργου 'Κοινής Βαλκανικής Ιστορίας' του μη-κυβερνητικού οργανισμού 'Κέντρο Δημοκρατίας και Συμφιλίωσης Νοτιοανατολικής Ευρώπης' (http://www.cdsee.org/jhp/download_gre.html). Η Παμμακεδονική Ένωση Αμερικής κατήγγειλε ότι το εν λόγω συγγραφικό πόνημα (που χρηματοδοτήθηκε από το ίδρυμα του George Soros 'Ανοιχτές Κοινωνίες', την εταιρεία Coca-Cola - της οποίας ο Πρόεδρος Γιώργος Δαυίδ συμμετέχει στο Δ.Σ. του ΕΛΙΑΜΕΠ - και την Εθνική Τράπεζα)     'διαστρεβλώνει την ιστορική αλήθεια και εξυπηρετεί τις διεκδικήσεις της Π.Γ.Δ.Μ. Αμφισβητεί δε ανοιχτά την ελληνική εθνοπολιτιστική διάσταση και ιστορική συνέχεια της Μακεδονίας και προπαγανδίζει την ύπαρξη ξεχωριστής δήθεν, μακεδονικής εθνικής οντότητας'  (http://diaspora-grecque.com/modules/altern8news/article.php?storyid=1306).